ku11 Nghịch lý 'học vấn càng cao, thất nghiệp càng lâu' Báo VnExpress Đời sống
Đăng ngày:
Online Games ku11
Đầu tháng 1/2023, chàng trai làm công nghệ thông tin bị sa thải. Anh đã nộp hàng trăm đơn xin việc nhưng luôn bị từ chối. "Thực tế đã cho tôi một cái tát đau điếng", Sliter nói. "Tôi từng nghĩ bằng cấp sẽ giúp có vị trí trong xã hội nhưng điều đó không còn đúng". Ron Sliter không đơn độc. Anh là một trong nhiều chuyên gia có trình độ cao đang vật lộn để tìm công việc phù hợp. Theo dữ liệu do nhà kinh tế học Aaron Terrazas phân tích, thời gian thất nghiệp trung bình của nhân sự có bằng cấp, trình độ chuyên môn cao là 18 tuần, cao gấp bốn trong hai năm qua. Thời gian tìm kiếm công việc mới của nhân sự có bằng cấp cao cũng dài gấp đôi những người không học đại học. Thực tế, người lao động càng có bằng cấp càng khó kiếm được việc. Theo chuyên gia, giai đoạn này được gọi là thời kỳ suy thoái của giới trí thức và một câu hỏi được đặt ra: Giáo dục có còn là con đường dẫn đến sự an toàn về mặt kinh tế? "40 năm qua, chúng ta nói nhiều về việc giáo dục giúp cải thiện chất lượng thị trường lao động, nhưng điều này dần thay đổi. Lao động 'cổ cồn trắng' đang đối mặt với sự xáo trộn như những công nhân 'cổ cồn xanh' từng trải qua", nhà kinh tế Terrazas nói. Tình trạng này từng xảy ra với công nhân sản xuất đầu những năm 2000 và có khả năng tái diễn với giới tri thức những năm 2020. Các nhà kinh tế Daron Acemoglu và David Autor phát hiện trong giai đoạn 1980-2009, tiền lương của người có bằng cử nhân không tăng nhiều bằng nhóm có bằng cấp trên thạc sĩ. Đây là lý do nhiều thanh niên Mỹ sẵn sàng vay tiền để học lên cao hơn. Từ những năm 2000, số công dân Mỹ có các bằng cấp cao hơn cử nhân tăng gấp đôi. ea56fe160d423826c87a367554002b14 Vài năm gần đây, nhu cầu tuyển dụng chuyên gia có trình độ học vấn cao giảm mạnh. Đầu tiên là sự chuyển dịch sang mô hình làm việc từ xa do đại dịch. Tiếp đó, nhiều công ty tại Mỹ có thể tiếp cận và chiêu mộ nhân sự có trình độ cao với chi phí phải chăng. Ngày nay, bằng cấp không còn là yếu tố được ưu tiên, thay vào đó là kỹ năng và kinh nghiệm. Sự phát triển của AI cũng là vấn đề đáng quan ngại. Trí tuệ nhân tạo được dự đoán có khả năng thay thế vị trí của các nhân viên "cổ cồn trắng" trong khi nhóm lao động tay chân không phải chịu áp lực bị sa thải này. Nhà kinh tế học Aaron Terrazas cho biết công nghệ thay đổi càng nhanh càng khiến bằng cấp trở nên lỗi thời. Độ tuổi trung bình của các nhân sự thất nghiệp dài hạn hiện nay là 37. Tara, 37 tuổi, người lấy bằng thạc sĩ tại Đại học Cornell năm 2011 luôn tự tin đứng vững trước làn sóng sa thải khi được Amazon mời về làm. Nhưng tháng 11/2023, cô bất ngờ bị sa thải. Suốt 14 tháng thất nghiệp, cô đã nộp đơn xin việc vào 650 công ty nhưng đến nay chưa được nơi nào tuyển. "Tôi đã hạ tiêu chí xuống mức thấp nhất nhưng không nơi nào nhận. Tôi thật sự bối rối vì mọi thứ trở nên khó khăn", người phụ nữ 37 tuổi nói. Theo các chuyên gia, người có bằng cấp cao không chỉ chật vật tìm việc mà còn đối mặt với thực tế: Khi thất nghiệp lâu, kỹ năng càng trở nên lỗi thời và ngày càng khó xin được việc. Trong tình cảnh này, một số người chấp nhận mức lương thấp hoặc từ bỏ mục tiêu đi làm. Michael Borsellino, người có bằng tiến sĩ về nghiên cứu đô thị ở Mỹ phải ghi trình độ học vấn là "am hiểu về khoa học xã hội", để phù hợp với nhiều công việc hơn. Sau 9 tháng tìm việc và trúng tuyển vào một vị trí tại LinkedIn, Borsellino thừa nhận bằng tiến sĩ không có giá trị. "Nếu nó có ích, tôi đã không phải thất nghiệp lâu như vậy", anh nói. Minh Phương
Ảnh minh họa: Pexels